☆Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας

“Το ελληνικόν εόν όμαιμόν τε και ομόγλωσσον και θεών ιδρύματα κοινά και θυσίαι ήθεά τε ομότροπα” (Ηρόδοτος, Ουρανία 144,υπάρχει και το ελληνικό έθνος από το ίδιο αίμα και με την ίδια γλώσσα με εμάς, με το οποίο έχουμε κοινά ιερά των θεών και κοινές θυσίες και ήθη κοινά).

      Με την παραπάνω θέση τους οι Αθηναίοι-δια της γραφής του Ηροδότου-προσδιορίζουν με σαφήνεια τις βασικές συντεταγμένες της εθνικής ταυτότητας και συνείδησης των Ελλήνων. Δεσπόζουσα θέση σε αυτήν κατέχει η γλώσσα, το “ομόγλωσσον”.

        “Eσμέν Έλληνες το γένος ,ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί”.

        Στα βυζαντινά χρόνια ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων υπερασπιζόταν με πάθος την Ελληνικότητα του Βυζαντίου-βυζαντινών επισημαίνοντας το δομικό στοιχείο της Ελληνικότητας την φωνή-Γλώσσα. Αντίθετα ο Πατριάρχης Γεννάδιος αντέτεινε το “Έλλην ων την φωνήν, ουκ αν ποτέ φαίην  Έλλην είναι…”. Πλήρης διάσταση απόψεων που προλείανε την πτώση της Πόλης το 1453 μχ.

          Στους κατοπινούς χρόνους ο Κ. Καβάφης περιγράφει την μελαγχολία κάποιων Ελλήνων της διασποράς (κάτοικοι της Ποσειδωνίας, Νότια Ιταλία), όταν συνειδητοποίησαν πως έπαψαν να μιλούν την προγονική τους γλώσσα, τα  Ελληνικά, και “να ζουν και να ομιλούν βαρβαρικά”.

  “Και πάντα μελαγχολικά τελείων η γιορτή / τους. / Γιατί θυμούνται που κι αυτοί ήσαν ‘Ελληνες- / Ιταλιώται έναν καιρό κι αυτοί / και τώρα πώς εξέπεσαν, πώς έγιναν, / να ζουν και να ομιλούν βαρβαρικά / βγαλμένοι-ω συμφορά!-απ τον / Ελληνισμό” (Ποσειδωνιάται).

          Από μία άλλη οπτική γωνία ο ποιητής Γ. Σεφέρης ανησυχεί για το μέλλον της ελληνικής γλώσσας επισημαίνοντας έμμεσα την ανάγκη προστασίας της.

         “Ο Θεός μας χάρισε μία γλώσσα ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα και χαριτωμένη, που αντέχει ακόμη, μολονότι έχουμε εξαπολύσει όλα τα θεριά για να τη φάνε. Έφαγαν όσο μπόρεσαν, αλλά απομένει η μαγιά, έτσι θα έλεγα, παραφράζοντας τον Μακρυγιάννη. Δεν ξέρω πόσο θα βαστάξει ακόμη αυτό. Εκείνο που ξέρω είναι ότι η μαγιά λιγοστεύει και δεν μένει πια καιρός για να μένουμε αμέριμνοι… θα βρεθούμε στο τέλος μπροστά σε μια γλώσσα εξευτελισμένη, πολύσπερμη και ασπόνδυλη”.  

         Οι  παραπάνω θέσεις και απόψεις, ίσως, αιτιολογούν και δικαιολογούν την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας σε συνδυασμό με την ημέρα μνήμης του Δ. Σολωμού.  Κι αυτό γιατί η γλώσσα δεν συνιστά  μόνον ένα μέσο-εργαλείο επικοινωνίας των ανθρώπων ή μέσο με το οποίο ο άνθρωπος εξωτερικεύει  τους στοχασμούς και τα συναισθήματά του, αλλά και βασικό παράγοντα διαμόρφωσης της εθνικής ταυτότητάς του.

                                         Γλώσσα και Εθνική Ταυτότητα

               Η γλώσσα, δηλαδή, ενοποιώντας και ομογενοποιώντας τις επί μέρους διαφορές των κατοίκων μιας χώρας οικοδομεί τον κορμό της εθνικής ταυτότητας. Αυτό πραγματώνεται στο βαθμό που η γλώσσα είναι η έκφραση, η ιστορία, η ζωή, η νοοτροπία, η πραγματικότητα και η σκέψη ενός λαού. Γι αυτό με δεδομένη την διαλεκτική σχέση της Γλώσσας με την Σκέψη, όταν αφαιρείς μία λέξη από το σώμα της εθνικής γλώσσα, αφαιρείς ταυτόχρονα και έναν τρόπο σκέψης.

        “Το να κάνεις την γλώσσα ενός έθνους φτωχότερη κατά μία λέξη είναι σαν να κάνεις το “σκέπτεσθαι” του έθνους φτωχότερο κατά μία έννοια”. (Σοπενχάουερ).

        Οι λέξεις-έννοιες που χρησιμοποιούν τα μέλη μιας εθνικής κοινότητας διαμορφώνουν, συνυφαίνουν αλλά και διασώζουν την μοναδικότητα και την ιδιοπροσωπία αυτού του λαού. Η εθνική γλώσσα είναι ένα αρχείο, ένα μουσείο, ένα θησαυροφυλάκιο στο οποίο ο λαός καταθέτει τις σκέψεις, τα αισθήματα, την βούληση και όλα τα τεκμήρια της πνευματικής του πορείας “κάθε έθνος μιλάει με τον τρόπο που σκέφτεται και σκέφτεται με τον τρόπο που μιλάει”.

                                             Η Γλώσσα μάς Κατέχει…

      Ένας Γερμανός φιλόσοφος παλιότερα είχε τονίσει πως “λέμε κατέχω μία γλώσσα αλλά στην πραγματικότητα εκείνη μας κατέχει”.

         Η βιολογική και πνευματική ζωή του ανθρώπου είναι συνυφασμένη πέραν των άλλων και με ένα γλωσσικό περιβάλλον. Το άτομο, δηλαδή, δεν υποχρεώνεται μόνο να υιοθετήσει έναν δοσμένο γλωσσικό κώδικα αλλά κυριεύεται και διαμορφώνεται απ αυτόν. Οι βασικές πτυχές της ύπαρξής του (πνευματική, κοινωνική, ψυχοσυναισθηματική, ηθική) εξουσιάζονται από την γλώσσα.

         Σε πνευματικό επίπεδο οι λέξεις-έννοιες συνιστούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την γέννηση της σκέψης αλλά και το βασικό όχημα εξωτερίκευσής της. Η όλη διανοητική συγκρότηση και εξέλιξη προσδιορίζεται απόλυτα από το γλωσσικό απόθεμα. Η γνώση, η απορία, η κριτική και ο στοχασμός είναι γλωσσικά δομημένα.

          Ωστόσο και ο ψυχοσυναισθηματικός κόσμος του ανθρώπου διαμορφώνεται από την γλώσσα, αφού τα συναισθήματά του περιχαρακώνονται στα όριά της. Η αγάπη, η συμπόνια, ο φόβος ,η αγωνία,  ελπίδα, η χαρά κι ένα άλλο πλήθος συναισθημάτων γεννιούνται και εκφράζονται με τις ανάλογες λέξεις-έννοιες. Τα πλούσια, δηλαδή, συναισθήματα χρειάζονται πλούσιο λόγο για να εκφραστούν και να μεταδοθούν.

           Επιπρόσθετα και η κοινωνική ύπαρξη του ατόμου είναι γλωσσικά προσδιορισμένη. Η διαδικασία κοινωνικοποίησης, ως μιας αναγκαίας φάσης, πραγματώνεται  με την βοήθεια της γλώσσας. Κι αυτό γιατί οι νουθεσίες, οι απαγορεύσεις, ο κοινωνικός έλεγχος και οι επιβραβεύσεις είναι γλωσσικά θεμελιωμένες. Εξάλλου οι κοινωνικές σχέσεις, η διανθρώπινη επικοινωνία, ο κοινωνικός προβληματισμός και τα κυρίαρχα πρότυπα-αξίες είναι γλωσσικά σχηματοποιημένα. Ο κοινωνικός άνθρωπος κινείται και αναπτύσσεται μέσα σε ένα δοσμένο γλωσσικό περιβάλλον που διαμορφώνει και καθορίζει καταλυτικά το “κοινωνικό” του “είναι”.

        Τέλος κυρίαρχη είναι η παρουσία της γλώσσας και στην ηθική υπόσταση του ανθρώπου. Οι έννοιες του ηθικού και του ανήθικου, του καλού και του κακού, του δικαίου και του αδίκου είναι εννοιολογικά προσδιορισμένες. Το βασικό τους, δηλαδή, υπόβαθρο είναι γλωσσικό. Ο δύσκολος χώρος της ηθικής με τις ποικίλες διαβαθμίσεις εμπλουτίζεται από το γλωσσικό χρηματοκιβώτιο κάθε κοινωνίας. Η ηθική συνείδηση, ως ίδιον γνώρισμα του ανθρώπου, είναι προϊόν της γλωσσική επάρκειας κι αυτάρκειάς του. Οι ηθικές απαγορεύσεις οι ηθικές αξιολογήσεις και οι ηθικοί προβληματισμοί είναι βαθύτατα γλωσσικά δομημένοι.

      Δεν απέχει, λοιπόν, πολύ από την πραγματικότητα η θέση πως ο άνθρωπος εξουσιάζεται από τις λέξεις του που ασκούν μία ευεργετική και διαπαιδαγωγητική κατοχή στην συνείδησή του.

          Ίσως την αξία και την ιδιότυπη εξουσία που ασκεί ποικιλοτρόπως η γλώσσα  στην συνείδησή μας, τις καταγράφει ένα τσιγγάνικο τραγούδι:

    “Πες μου, άνθρωπε ,πού είναι η γη μας, / τα βουνά, τα ποτάμια, οι κοιλάδες, / και τα δάση μας; / Πού είναι η χώρα μας; Πού είναι οι τάφοι μας; Είναι στις λέξεις, στις λέξεις της γλώσσα μας”.

        *Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας

93

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

We use cookies to personalise content and ads, to provide social media features and to analyse our traffic. We also share information about your use of our site with our social media, advertising and analytics partners. View more
Cookies settings
Accept
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active

Privacy Policy

What information do we collect?

We collect information from you when you register on our site or place an order. When ordering or registering on our site, as appropriate, you may be asked to enter your: name, e-mail address or mailing address.

What do we use your information for?

Any of the information we collect from you may be used in one of the following ways: To personalize your experience (your information helps us to better respond to your individual needs) To improve our website (we continually strive to improve our website offerings based on the information and feedback we receive from you) To improve customer service (your information helps us to more effectively respond to your customer service requests and support needs) To process transactions Your information, whether public or private, will not be sold, exchanged, transferred, or given to any other company for any reason whatsoever, without your consent, other than for the express purpose of delivering the purchased product or service requested. To administer a contest, promotion, survey or other site feature To send periodic emails The email address you provide for order processing, will only be used to send you information and updates pertaining to your order.

How do we protect your information?

We implement a variety of security measures to maintain the safety of your personal information when you place an order or enter, submit, or access your personal information. We offer the use of a secure server. All supplied sensitive/credit information is transmitted via Secure Socket Layer (SSL) technology and then encrypted into our Payment gateway providers database only to be accessible by those authorized with special access rights to such systems, and are required to?keep the information confidential. After a transaction, your private information (credit cards, social security numbers, financials, etc.) will not be kept on file for more than 60 days.

Do we use cookies?

Yes (Cookies are small files that a site or its service provider transfers to your computers hard drive through your Web browser (if you allow) that enables the sites or service providers systems to recognize your browser and capture and remember certain information We use cookies to help us remember and process the items in your shopping cart, understand and save your preferences for future visits, keep track of advertisements and compile aggregate data about site traffic and site interaction so that we can offer better site experiences and tools in the future. We may contract with third-party service providers to assist us in better understanding our site visitors. These service providers are not permitted to use the information collected on our behalf except to help us conduct and improve our business. If you prefer, you can choose to have your computer warn you each time a cookie is being sent, or you can choose to turn off all cookies via your browser settings. Like most websites, if you turn your cookies off, some of our services may not function properly. However, you can still place orders by contacting customer service. Google Analytics We use Google Analytics on our sites for anonymous reporting of site usage and for advertising on the site. If you would like to opt-out of Google Analytics monitoring your behaviour on our sites please use this link (https://tools.google.com/dlpage/gaoptout/)

Do we disclose any information to outside parties?

We do not sell, trade, or otherwise transfer to outside parties your personally identifiable information. This does not include trusted third parties who assist us in operating our website, conducting our business, or servicing you, so long as those parties agree to keep this information confidential. We may also release your information when we believe release is appropriate to comply with the law, enforce our site policies, or protect ours or others rights, property, or safety. However, non-personally identifiable visitor information may be provided to other parties for marketing, advertising, or other uses.

Registration

The minimum information we need to register you is your name, email address and a password. We will ask you more questions for different services, including sales promotions. Unless we say otherwise, you have to answer all the registration questions. We may also ask some other, voluntary questions during registration for certain services (for example, professional networks) so we can gain a clearer understanding of who you are. This also allows us to personalise services for you. To assist us in our marketing, in addition to the data that you provide to us if you register, we may also obtain data from trusted third parties to help us understand what you might be interested in. This ‘profiling’ information is produced from a variety of sources, including publicly available data (such as the electoral roll) or from sources such as surveys and polls where you have given your permission for your data to be shared. You can choose not to have such data shared with the Guardian from these sources by logging into your account and changing the settings in the privacy section. After you have registered, and with your permission, we may send you emails we think may interest you. Newsletters may be personalised based on what you have been reading on theguardian.com. At any time you can decide not to receive these emails and will be able to ‘unsubscribe’. Logging in using social networking credentials If you log-in to our sites using a Facebook log-in, you are granting permission to Facebook to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth and location which will then be used to form a Guardian identity. You can also use your picture from Facebook as part of your profile. This will also allow us and Facebook to share your, networks, user ID and any other information you choose to share according to your Facebook account settings. If you remove the Guardian app from your Facebook settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a Google log-in, you grant permission to Google to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth, sex and location which we will then use to form a Guardian identity. You may use your picture from Google as part of your profile. This also allows us to share your networks, user ID and any other information you choose to share according to your Google account settings. If you remove the Guardian from your Google settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a twitter log-in, we receive your avatar (the small picture that appears next to your tweets) and twitter username.

Children’s Online Privacy Protection Act Compliance

We are in compliance with the requirements of COPPA (Childrens Online Privacy Protection Act), we do not collect any information from anyone under 13 years of age. Our website, products and services are all directed to people who are at least 13 years old or older.

Updating your personal information

We offer a ‘My details’ page (also known as Dashboard), where you can update your personal information at any time, and change your marketing preferences. You can get to this page from most pages on the site – simply click on the ‘My details’ link at the top of the screen when you are signed in.

Online Privacy Policy Only

This online privacy policy applies only to information collected through our website and not to information collected offline.

Your Consent

By using our site, you consent to our privacy policy.

Changes to our Privacy Policy

If we decide to change our privacy policy, we will post those changes on this page.
Save settings
Cookies settings