Του Ηλία Γιαννακόπουλου – Φιλόλογου
Εισαγωγικές Σκέψεις
☆Πόλεμος στο Ισραήλ: Όταν το μίσος και η εκδίκηση επωάζουν την ανθρώπινη βαρβαρότητα.
☆Εν όψει της επαπειλούμενης χερσαίας εισβολής του Ισραήλ στην λωρίδα της Γάζας και του “αστικού πολέμου”(Urban Warfare).
☆Ποιοι και για πόσο ακόμη θα μπορούν και θα πρέπει να αγνοούν και να παραβλέπουν τη διαχρονική θέση του Θουκυδίδη;
“Ο δυνατός προχωρά όσο του επιτρέπει η δύναμή του, ενώ ο αδύναμος όσο του επιβάλλει η αδυναμία του “.(διάλογος Αθηναίων-Μηλίων).
“Ουδείς γαρ ούτω ανόητος έστι όστις Πόλεμον προ Ειρήνης αιρέεται”.
*Ποιος θα ήθελα να διαψεύσει ή να επαληθεύσει τη ρήση του Ηροδότου;
●☆● ΖΗΤΕΊΤΑΙ ΕΙΡΗΝΟΠΟΙΟΣ
«Μακάριοι οι ειρηνοποιοί ότι αυτοί υιοί θεού κληθήσονται»
Βλέποντας τις εικόνες του πολέμου στο Ισραήλ και ακούγοντας τις εκατέρωθεν δηλώσεις (Ισραηλινών και Παλαιστινίων) σκέπτεσαι αν είσαι ξύπνιος ή βλέπεις κάποιον εφιάλτη. Αναλογίζεσαι και σιωπηλά φωνάζεις “Πάλι τα ίδια;. Γιατί τόσο μίσος και τόση αγριότητα μεταξύ αυτών των λαών; Ποιος μπορεί να επωφεληθεί από αυτόν τον πόλεμο μετά τις τόσες υλικές καταστροφές και τους πολλούς θανάτους στρατιωτών και άμαχου πληθυσμού;
Εν τω μεταξύ η συνωμοσιολογία κατακλύζει το διαδίκτυο και σύμφωνα με αυτήν τον πόλεμο αυτόν τον προκάλεσε ο ίδιος ο Νετανιάχου για να επιβιώσει πολιτικά μετά την εσωτερική αμφισβήτησή του. Άλλοι υποστηρίζουν πως πίσω από την επίθεση της Χαμάς βρίσκονται εκείνες οι χώρες και οι δυνάμεις που διαφωνούν με την προσέγγιση του Ισραήλ με την Σαουδική Αραβία. Φαίνεται πως οι «Συμφωνίες του Αβραάμ» (Abraham Accords) δεν πείθουν και δεν αρέσουν σε πολλούς.
“Η αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής”, όπως την οραματίστηκε και την εξέφρασε το 2020 ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ήλθε ποτέ, αφού οι Παλαιστίνιοι δεν ρωτήθηκαν για τις «Συμφωνίες του Αβραάμ» και το Ισραήλ που υποσχέθηκε μία προσέγγιση με αυτούς δεν τήρησε την υπόσχεσή του.
Έτσι αυτή η περιοχή φλέγεται και πάλι με ευθύνη όλων, ακόμη κι εκείνων που ενώ μπορούσαν πολλά να πράξουν για την ειρήνη, σιώπησαν, αδιαφόρησαν και αδράνησαν. Οι ευχές και προτροπές για αυτοσυγκράτηση και τα κροκοδείλια δάκρυα δεν πείθουν πλέον, στο βαθμό που μια γενικευμένη σύρραξη στην περιοχή είναι ante portas.
Eν τω μεταξύ και από τις δύο πλευρές των εμπολέμων ακούγονται κραυγές πολέμου. Οι Ισραηλινοί μιλούν για μία νέα 11η Σεπτεμβρίου ή ακόμη και για ένα νέο Περλ Χάρμπορ. Ο αρχηγός της Χαμάς, ο Ισμαήλ Χανίγια, διακήρυξε πως «Η μάχη πέρασε στην καρδιά της σιωνιστικής οντότητας» και προτρέπει έμμεσα τον αραβικό κόσμο σε μία συστράτευση εναντίον του Ισραήλ «Αυτή είναι μία μάχη όλων των μουσουλμανικών και αραβικών εθνών».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε–απείλησε πως η χώρα του θα αλλάξει το τοπίο της Μ. Ανατολής και ιδιαίτερα τη λωρίδα της Γάζας. Σε διάγγελμά του τόνισε πως η τιμωρία της Χαμάς «μόλις άρχισε» και πως «αυτά που θα πάθουν οι εχθροί μας τις επόμενες ημέρες θα αντηχούν στους αιώνες». Το άκουσμα και μόνον αυτών των λόγων προκαλεί τρόμο και αυξάνει την αγωνία μας για το χειρότερο ενδεχόμενο.
“Κάθε μέλος της Χαμάς είναι ένας νεκρός άνθρωπος….Πολεμούμε έναν σκληρό εχθρό, έναν εχθρό που είναι χειρότερος από το ISIS…και θα τον συντρίψουμε και θα τον εξαλείψουμε, όπως ο κόσμος συνέτριψε και εξάλειψε το ISIS” (Νετανιάχου).
Ποιος μπορεί να αισθάνεται αισιόδοξος ακούγοντας αυτά τα λόγια από τα χείλη του ισραηλινού πρωθυπουργού;
Οι ανηλεείς βομβαρδισμοί και από τις δύο πλευρές προμηνύουν ένα σκληρό σκηνικό που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την κατάληξή του. Το εφιαλτικό σκηνικό εμπλοκής και άλλων γειτονικών χωρών αυξάνει το φόβο για μία γενικευμένη σύρραξη με απροσδιόριστες συνέπειες για όλο τον κόσμο. Αν το Ισραήλ επιχειρήσει τη χερσαία εισβολή στα εδάφη της λωρίδας της Γάζας τότε θα μιλάμε για εκατόμβες νεκρών «ένθεν κει ένθεν».
“Πρέπει τώρα να κλαίμε πικρά για τα ισραηλινά θύματα, αλλά πρέπει να κλαίμε και για τη Γάζα…Τη Γάζα η οποία δεν γνώρισε ποτέ ούτε μία μέρα ελευθερίας”(Gideon Levy, Ισραηλινός συγγραφέας και δημοσιογράφος, ισραηλινή εφημερίδα Χααρέτζ).
Όταν ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ δηλώνει ωμά πως «Πολεμάμε ανθρώπινα ζώα και πράττουμε αναλόγως», τότε εύκολα μπορούμε να εικάσουμε για το αύριο αυτού του πολέμου. Ο αποκλεισμός της λωρίδας της Γάζας, οι φοβερές ελλείψεις σε νερό και τρόφιμα και η στέρηση του ηλεκτρισμού αλλά και οι καταστροφές σε βασικές υποδομές (νοσοκομεία…) και οι προειδοποιήσεις του τύπου «για την ασφάλειά σας, εκκενώστε αμέσως τις περιοχές όπου μένετε» αυξάνει τον παγκόσμιο φόβο για μία απάνθρωπη και χωρίς όρους και όρια πολεμική σύρραξη.
Κάποιοι επικαλούνται το διεθνές δίκαιο και προειδοποιούν πως «Η στέρηση τροφής και ηλεκτρισμού από τον πληθυσμό μιας κατεχόμενης περιοχής είναι συλλογική τιμωρία που αποτελεί έγκλημα πολέμου, όπως και η χρήση της πείνας ως όπλο πολέμου». Ωστόσο, ποιος μπορεί σήμερα να επιβάλει το διεθνές δίκαιο και να προλάβει ενέργειες που δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν σε μία sui generis γενοκτονία;
“Ήδη ζούμε τη φρίκη ενός νέου πολέμου, αυτή τη φορά πολύ κοντά μας, στο Ισραήλ. Αλληλοκατηγορίες των αντιμαχομένων, ισοπέδωση κατοικημένων περιοχών, σφαγές αμάχων, απαγωγές μικρών παιδιών, καταδίκες από κάποιες χώρες, συμπαράσταση σε τρομοκράτες-φονιάδες από κάποιες άλλες χώρες! Υποκρισία, απανθρωπιά, όνειδος! Το μίσος κυριαρχεί παντού!” (Ν. Ζώρης, από το διαδίκτυο).
Εν τω μεταξύ τα ερωτήματα και η απορία πολλών πληθαίνουν για τη σκοπιμότητα της επίθεσης της Χαμάς. Ποιος μπορεί να ήταν ο απώτατος στόχος της σε συνδυασμό με το χρόνο που επέλεξαν και τον τρόπο που έδρασαν (σφαγή αμάχων, απαγωγές γυναικών, κακοποίηση παιδιών, εξευτελισμός αιχμαλώτων προβολή στα ΜΜΕ…);
Πολλοί διερωτώνται πώς τόλμησαν κάτι τέτοιο στο βαθμό που γνώριζαν πως η αντίδραση των Ισραηλινών θα ήταν άμεση και συντριπτική; Πόσο μπορεί να πείθει η άποψη πως ήθελαν να καταδείξουν στην παγκόσμια κοινότητα και πιο πολύ στον αραβικό κόσμο πως το «άτρωτο» του Ισραήλ είναι ένας μύθος; Ποιες και πόσες εγγυήσεις ή υποσχέσεις μπορεί να είχαν από φίλιες χώρες και δυνάμεις για στρατιωτική και διπλωματική βοήθεια; Γιατί αγνόησαν σε τέτοιο βαθμό τις διεθνείς αντιδράσεις μπροστά στις θηριωδίες που έπραξαν; Γιατί έδωσαν τόσα πολλά επιχειρήματα συμπαράστασης στους υποστηρικτές του Ισραήλ και άλλα τόσα στους κατήγορους της Χαμάς;
Με ποια δύναμη και με ποια επιχειρήματα και πειθώ θα προτείνουν μία ειρήνη οι «ειρηνοποιοί» του Ισραήλ; Και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι ακόμη και σήμερα στο Ισραήλ.
“Η ισραηλινή αλαζονεία – η ιδέα ότι μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε, ότι δεν θα πληρώσουμε ποτέ το τίμημα και ότι δεν θα τιμωρηθούμε γι αυτό. Ότι θα συνεχίζουμε ανενόχλητοι…”(Gideon Levy, Ισραηλινός συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ισραηλινή Εφημερίδα Χααρέτζ).
Πολλά ερωτήματα και πολλά «γιατί» που αναζητούν μία πειστική απάντηση. Η θεωρία πως η επίθεση της Χαμάς ήταν μία ηρωική έξοδος των απελπισμένων και αδικημένων δεν πείθει, αφού απέναντί τους είχαν το Ισραήλ που αναζητά ευκαιρία παγκόσμιας νομιμοποίησης (αυτοάμυνα) των σχεδίων του για πλήρη εξαφάνιση του Παλαιστινιακού κράτους.
Στην ομάδα των συνωμοσιολόγων ανήκουν και εκείνοι που διατείνονται πως η επίθεση της Χαμάς – που συνιστά μία πράξη συνειδητής αυτοκτονίας – ήταν ένα ακόμη σατανικό σχέδιο των Εβραίων να καταστρέψουν την Παλαιστίνη με στόχο την απόλυτη κυριαρχία τους στο ζωτικό αυτό χώρο της Μ. Ανατολής. Είναι οι ίδιοι που ακόμη υποστηρίζουν πως η κατάρριψη των δίδυμων πύργων ήταν δικό τους έργο.
Πόσα να πιστέψεις και πόσα να δεχτείς ως ακαταμάχητες αλήθειες σε έναν κόσμο που πλημμυρίζεται από ωκεανό πληροφοριών και fake news; Ποια είναι η αλήθεια και ποιο το κατασκευασμένο ψέμα σε μια εποχή που τον πόλεμο στο πεδίο των μαχών τον συμπληρώνει και ο υβριδικός πόλεμος;
Εν τω μεταξύ οι διεθνείς αναλυτές και σχολιαστές αξιολογούν τη στάση της Ρωσίας και της Κίνας, στο βαθμό που ο κόσμος μας είναι πολυπολικός και κινείται σε ένα πλαίσιο αντικρουόμενων συμφερόντων. Τίποτα στις μέρες μας δεν μπορεί να ερμηνευτεί με τον παραδοσιακό μανιχαϊστικό τρόπο (μαύρο/ άσπρο, ΗΠΑ vs Ρωσία).
Σίγουρα η Ρωσία θα επιχαίρει για όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή αφού ο κόσμος θα ασχολείται πλέον με τον πόλεμο του Ισραήλ και όχι με τον δικό της στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ έτσι κι αλλιώς αναζητούν ευκαιρία για να επιβεβαιώσουν την παγκόσμια ισχύ τους σε κάθε περιοχή της υφηλίου. Η Κίνα, πότε ουδέτερη και πότε πλατωνικά υπέρ του διεθνούς δικαίου, εισπράττει τα οφέλη από τις συγκρούσεις των άλλων χωρών.
Η Τουρκία τολμά και διακινδυνεύει να συντάσσεται με τη Χαμάς και την Παλαιστίνη. Θέλει διαχρονικά να εμφανίζεται ως ο σταθερός σύμμαχος και φίλος των αδελφών ομοθρήσκων Μουσουλμάνων. Βέβαια αυτό έχει και το αντίτιμο, αφού διαφοροποιείται και απομακρύνεται από τη γραμμή της ΕΕ και των ΗΠΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αγωνία της σχετικά με την ενίσχυση του οπλοστασίου της(αγορά αεροπλάνων, ένταξη στην ΕΕ…). Σημαντική επίπτωση θα έχει η στάση της και στις προσπάθειές της για προσέγγιση με το Ισραήλ.
Η Ελλάδα, άκουσα – εκούσα, ακολουθεί την πολιτική των ΗΠΑ και της ΕΕ, παρά την παραδοσιακή φιλία της με τον αραβικό κόσμο. Ο κόσμος αλλάζει χωρίς την θέλησή μας και είμαστε υποχρεωμένοι ως χώρα και ως λαός να προσαρμοζόμαστε στη νέα πραγματικότητα, όσο δυσάρεστη κι αν είναι αυτή. Είναι για μας θέμα εθνικής επιβίωσης. Γι αυτό θεωρείται πολυτέλεια η απουσία μιας ενιαίας εθνικής γραμμής και στο θέμα αυτό του πολέμου στο Ισραήλ.
Κι αυτό γιατί η μεγάλη γειτονιά μας –Ουκρανία, Ναγκόρνο Καραμπάχ(Αρτσάχ), βόρεια Συρία, Γάζα και λίγο το Κόσσοβο– φλέγεται και ο καπνός της απειλεί και τη δική μας χώρα. Ας ετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα κι ας εξοπλιζόμαστε για το χειρότερο σενάριο.
Σίγουρα είμαστε υπέρ της Ειρήνης και του δικαιώματος κάθε λαού στην αυτοδιάθεση. Σίγουρα ως χώρα διακηρύσσουμε το αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων, όπου γης, να έχουν και να ζουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια σε μια Π α τ ρ ί δ α. Σίγουρα αποδοκιμάζουμε τον Πόλεμο και τις θηριωδίες που τον συνοδεύουν από όπου κι αν αυτές προέρχονται ή διαπράττονται.
Περισσότερο, όμως, πέρα από τις αυτονόητες ανθρωπιστικές διακηρύξεις επείγει και προέχει να υπάρχουμε ως χώρα και στις επόμενες δεκαετίες. Αυτό δεν είναι κάτι δεδομένο και εύκολο με βάση τα όσα συμβαίνουν γύρω μας και με δεδομένη την πανδημία του αναθεωρητισμού (Ουκρανία, Ναγκόρνο Καραμπάχ…).
Έλληνες γρηγορείτε…
Ευχή όλων είναι να επικρατήσει η λογική και να εισακουστούν εκείνες οι φωνές που καταγγέλλουν τη βία από όπου κι αν προέρχεται.
“Και οι δύο λαοί να κατατρώγονται από το μίσος και το δηλητήριο και οι δύο λαοί να έχουν βγει από τον πόλεμο βασανισμένοι από την εμμονή ιδέα της εκδίκησης και διαποτισμένοι από το δίκιο τους. Ποτάμια ολόκληρα εκδίκησης και δίκιου και από το πολύ το δίκιο η χώρα είναι γεμάτη νεκροταφεία και σπαρμένη με ερείπια εκατοντάδων εξαθλιωμένων χωριών” (Άμος Οζ).
Εν τω μεταξύ τη στιγμή που γράφονται όλα τα παραπάνω και όλοι απεύχονται τα χειρότερα και ομνύουν στο όνομα της παγκόσμιας Ειρήνης το ραδιόφωνο παίζει ένα παλιό (1981) αλλά πάντα επίκαιρο τραγουδάκι που περιγράφει με έμφαση αυτά που ζούμε σήμερα. Δεν είναι άλλο από το «Delenda est, Ερηνούλα μου», γνωστό τραγούδι του Δήμου Μούτση σε στίχους Κώστα Τριπολίτη, από το album “Φράγμα”.
“Τις καμένες πόλεις, τα / νεκρά παιδιά θυμάμαι και / το αίμα / Ερηνούλα μου, Ερηνούλα / μου…/…και η δικιά μου η ζωή, / δίχως νόημα δίχως φωνή και μ’ άδειο βλέμμα”.
Όλοι ευχόμαστε πως το Ισραήλ και η Χαμάς, να μην υιοθετήσουν τη γνωστή τακτική και φράση του Ρωμαίου πολιτικού, του Κάτωνα που τέλειωνε τις ομιλίες του στην Ρωμαϊκή Σύγκλητο με την φράση:
“Et preterea censeo Carthago delenda est” (και να προσθέσω πως η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί).
*Ακούστε το σχετικό τραγούδι
Delenda est (Ερηνούλα μου) – Δήμος Μούτσης